Αρχαία Ελληνικά: Πώς πρέπει οι μαθητές να προσεγγίσουν το μάθημα των Αρχαίων;

Πολλοί πιστεύουν – αδίκως – ότι τα αρχαία ελληνικά είναι ένα μάθημα που τρομάζει τους μαθητές. Οι καθηγητές οφείλουν να εξηγήσουν στους μαθητές και οι γονείς στα παιδιά τους ότι δε μαθαίνουν αρχαία ελληνικά για να τα μιλάνε. Κανείς δε το απαιτεί αυτό! Δυστυχώς η Ελλάδα που είναι η μητέρα – χώρα που γέννησε τα αρχαία ελληνικά είναι και η πρώτη που τα απαξιώνει σε αντίθεση με τις δυτικές χώρες, οι οποίες τα έχουν εντάξει στο πρόγραμμα τους και δείχνουν μεγάλη ευαισθησία απέναντι σε αυτό το μάθημα, γεγονός που υποδηλώνει την αξία της. Επιπλέον, πρέπει να αντιληφθούμε όλοι μας ότι αποτελούν την απαρχή της γλώσσας μας. Στον καθημερινό λόγο συχνά χρησιμοποιούμε λέξεις που προέρχονται από την αρχαία ελληνική. Για παράδειγμα, η λέξη ‘’βούληση’’ προέρχεται από το αρχαίο ρήμα ‘’βούλομαι’’ που σημαίνει ‘’επιθυμώ’’. Η λέξη ‘’πολίτες’’ προέρχεται από την αρχαία λέξη ‘’πολίται’’. Η λέξη ‘’οισοφάγος’’ προέρχεται από το αρχαίο ρήμα οἴσω (μέλλοντας του ρήματος φέρω) και είναι αυτό που φέρει την τροφή στο πεπτικό σύστημα.

Αξίζει να αναφερθεί ότι το μάθημα των αρχαίων ελληνικών αποτελεί αλγόριθμο ευφυίας. Είναι η βάση της δημοκρατίας, της φιλοσοφίας και της κριτικής σκέψης. Ο σταδιακός εξοβελισμός τους από το 1975 και μετά είχε ως στόχο την αποδόμηση του ελληνικού πολιτισμού και πολλοί εκπαιδευτικοί πιστεύουμε ότι πρέπει να επανέλθουν ως βασικός κορμός της ελληνικής εκπαίδευσης από το δημοτικό. Η μελέτη της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας είναι σημαντική για τους μαθητές, καθώς αποτελεί τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς παρέχοντας πολλά οφέλη.

Πώς πρέπει όμως οι μαθητές να προσεγγίζουν αυτό το μάθημα;

Καταρχάς, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουν την ιστορική σημασία των αρχαίων Ελλήνων και την επίδρασή τους στη σύγχρονη κοινωνία. Οι μαθητές θα πρέπει να εξερευνήσουν την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, την ποίηση, την τέχνη και τη δημοκρατία, καθώς αυτά τα θέματα αποτελούν τα θεμέλια του ελληνικού πολιτισμού.

Θα ήταν παράλειψη να μην επισημανθεί ότι οι ίδιοι πρέπει να αναπτύξουν τη γλωσσική τους ευφυία, καθώς η αρχαία ελληνική γλώσσα είναι πλούσια σε λεξιλογικούς θησαυρούς και συμβάλει στην ενίσχυση της γλωσσικής επιδεξιότητάς τους. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να διαβάζουν αρχαία ελληνικά κείμενα από πρωτογενείς πηγές, όπως τα έργα του Ομήρου (Οδύσσεια, Ιλιάδα) και του Σοφοκλή (Αντιγόνη, Ηλέκτρα). Η κατανόηση των αρχαίων κειμένων στην πρωτότυπη γλώσσα τους μπορεί να προσφέρει βαθύτερη κατανόηση της πολιτισμικής κληρονομιάς. Η μελέτη των αρχαίων ελληνικών προϋποθέτει αφοσίωση, περιέργεια και ανοιχτό μυαλό. Είναι αναγκαίο οι μαθητές να αντιμετωπίσουν αυτό το μάθημα ως μια ευκαιρία, να εμπλουτίσουν την παιδεία τους και να συνδεθούν με την αρχαία κληρονομιά που επηρεάζει τον πολιτισμό μας μέχρι και σήμερα.

Συμπερασματικά, οι καθηγητές που διδάσκουν αρχαία ελληνικά σε σχολεία αλλά και σε ιδιαίτερα μαθήματα, είτε διά ζώσης είτε εξ’ αποστάσεως, είναι απαραίτητο να καλλιεργούν πνευματικά και γλωσσικά τους μαθητές, ώστε να ενισχύουν την εθνική τους ταυτότητα. Είναι ανάγκη να αντιληφθούμε όλοι μας ότι τα αρχαία ελληνικά αποτελούν κομμάτι του παρελθόντος και του πολιτισμού μας, και κατ’επέκταση αποτελούν κομμάτι του εθνικού μας εαυτού!

Παναγιώτης Νιτσάκης ~ Φιλόλογος, καθηγητής Αρχαίων Ελληνικών, Αρθρογράφος