ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΛΑΘΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Συχνά οι μαθητές μας αδυνατούν να αποδώσουν συνοπτικά το νόηματα μέρους του κειμένου που τους δίνεται. Πρωταρχική προϋπόθεση αποτελεί να διαβάσουν πολύ προσεκτικά τα κείμενα και να προσπαθούν να αποδελτιώσουν και να αποκωδικοποιήσουν τα βασικά σημεία. Στη συνέχεια να ακολουθήσουν τις λεγόμενες τεχνικές πύκνωσης, όπως τη χρήση υπερώνυμων, συνώνυμων, να αντικαταστήσουν μια σειρά ενεργειών με μια λέξη, να αντικαταστήσουν αναφορικές προτάσεις με μετοχές κ.τ.λ. Στην προσπάθειά τους να τηρήσουν όλα τα προηγούμενα αντιμετωπίζουν δυσκολίες και κάνουν αρκετά λάθη. Μερικά από τα συνήθη λάθη που συναντάμε στις περιλήψεις των μαθητών μας, όσοι φιλόλογοι διδάσκουμε και διορθώνουμε γραπτά στο μάθημα: Νέα Ελληνικά- Νεοελληνική Γλώσσα και λογοτεχνία είναι τα παρακάτω:
1. Υπερβαίνουν αρκετά το όριο των λέξεων. Παρουσιάζουν σημαντική αδυναμία στην πύκνωση του λόγου.
2. Συνήθως σπαταλούν αρκετό λεξιλόγιο στην πρώτη περίοδο της περίληψης, προσπαθώντας να γράψουν το θέμα της (κάνουν μεγάλη θεματική πρόταση) και τις πρώτες ιδέες. Στην προσπάθεια αυτή μπορεί να αφιερώσουν ακόμα και τη μισή περίληψη.
3. Δυσκολεύονται αρκετά να αναδιατυπώσουν και να συνοψίσουν τις πληροφορίες του κειμένου με δικά τους λόγια, γι’ αυτό συχνά επαναλαμβάνουν αυτούσιες τις φράσεις του κειμένου.
4. Στις μικρότερες τάξεις ενδέχεται και να σχολιάσουν αυτά που γράφει ο συγγραφέας. π.χ. « ο συγγραφέας κάνει μια εκπληκτική περιγραφή του χώρου». Γνωρίζουμε πως στην περίληψη δεν είναι σωστό να διατυπώνουμε κανένα δικό μας σχόλιο. Κάποιες φορές μπορεί να κάνουν και προεκτάσεις στο κείμενο, που δεν υπάρχουν.
5. Δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τις σημαντικές πληροφορίες από τις δευτερεύουσες και να επιλέξουν να γράψουν τις πρώτες.
6. Υπερβάλλουν στη χρήση συνδετικών λέξεων και φράσεων.
7. Συμπεριλαμβάνουν τα παραδείγματα που έχει το κείμενο.
8. Δεν εντάσσουν τις υπώνυμες έννοιες στα υπερώνυμά τους. (π.χ. λένε « Ο Κώστας ταξίδεψε στην Κέρκυρα, την Κεφαλλονιά, τη Ζάκυνθο… αντί να πουν «Ο Κώστας ταξίδεψε στα Επτάνησα»)
9. Παρουσιάζουν δυσκολία στην ονοματοποίση του λόγου και προτιμούν να γράφουν εκτενείς δευτερεύουσες προτάσεις. Ως εκ τούτου ο λόγος τους καθίσταται φλύαρος.
10. Όταν αναφέρονται στο συγγραφέα δεν χρησιμοποιούν ποικιλία ρημάτων αλλά επαναλαμβάνουν μονότονα το ρήμα «λέει», αντί των: «αναφέρει, επισημαίνει, παρατηρεί, αναρωτιέται, διαπιστώνει, υπογραμμίζει κ.τλ.»
Μαρία Πετροπούλου Φιλόλογος με ειδίκευση στα Νέα Ελληνικά – Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία
