Εκπαιδευτικοί και Έφηβοι: Κατανόηση της Σχέσης και Εποικοδομητική Αντιμετώπιση

Η εφηβεία αποτελεί μια περίοδο έντονων αλλαγών και προκλήσεων για τους νέους. Είναι η ηλικιακή περίοδος κατά την οποία τα παιδιά αναζητούν την ταυτότητά τους και έρχονται αντιμέτωπα με έντονα συναισθήματα και αντιφάσεις. Ένα από τα κύρια ζητήματα που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι η εχθρότητα που εκδηλώνουν πολλοί έφηβοι προς το σχολείο και, κατά συνέπεια, προς τους εκπαιδευτικούς.

Η ρίζα αυτής της εχθρότητας αρχικά εντοπίζεται στο οικογενειακό περιβάλλον. Οι σύγχρονες οικογένειες συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως η έλλειψη χρόνου και οι εργασιακές πιέσεις, γεγονός που δυσκολεύει την ανάπτυξη υγιών σχέσεων με τα παιδιά τους. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη συμπεριφορά των παιδιών στο σχολείο.

Επίσης, κατά τη διάρκεια της εφηβείας, οι νέοι βρίσκονται σε μια φάση κατά την οποία επιδιώκουν να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους και να ανεξαρτητοποιηθούν από τους γονείς τους. Σε αυτήν την περίοδο παρατηρούνται έντονα συναισθήματα αμφιθυμίας και ανασφάλειας, καθώς προσπαθούν να βρουν την ισορροπία μεταξύ προσέγγισης και ανεξαρτησίας. Ενώ πειραματίζονται με τον εαυτό τους και αναπτύσσουν την αυτοσυνείδησή τους, εμφανίζουν, επίσης, στρατηγικές αντίστασης και εχθρότητας προς την εξουσία και κάθε μορφής εξουσία, όπως είναι το σχολείο και οι εκπαιδευτικοί. Πράγματι, όταν ρωτηθούν σχετικά, οι έφηβοι χαρακτηρίζουν το σχολείο ως θεσμό εξουσίας που περιορίζει τις ελευθερίες τους. Σε αυτό το σχήμα, οι εκπαιδευτικοί μπορεί να αντιμετωπίζονται ως σύμβολα αυτής της εξουσίας, γεγονός που ενισχύει την εχθρική στάση των εφήβων απέναντι σε αυτούς.

Στο πλαίσιο αυτό, ο εκπαιδευτικός βιώνει τις συνέπειες αυτών των συναισθημάτων. Γίνεται κοινός τόπος εκτόνωσης όλης της συσσωρευμένης έντασης των εφήβων. Υβρίζεται, λοιδορείται και υποτιμάται από τους εφήβους.

Πώς μπορεί ο ευσυνείδητος εκπαιδευτικός να αντιμετωπίσει αυτήν την κατάσταση;

Με το να αναγνωρίσει ότι η εφηβεία είναι μια φάση με πολλά αντιφατικά συναισθήματα και ανάγκες. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είμαστε ευέλικτοι και να προσφέρουμε υποστήριξη, κατανόηση και καθοδήγηση. Αν καταφέρουμε να αντιληφθούμε τις ανάγκες και τις συναισθηματικές αντιφάσεις των εφήβων, τότε μπορούμε να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση της εχθρότητας απέναντι στο σχολείο και να συμβάλουμε στην ανάπτυξη της εκπαίδευσης ως θεσμού εξέλιξης, ανάπτυξης και προόδου. Μέσω της εποικοδομητικής προσέγγισης, της συζήτησης, των δράσεων και την ανάπτυξη της ενσυναισθητικής ικανότητας, μπορούμε να βοηθήσουμε τους εφήβους να ανακαλύψουν το δυναμικό τους, τις ικανότητες και δυνατότητές τους. Να ξυπνήσουμε τα ταλέντα και τις κλίσεις τους ώστε να ανταποκριθούν θετικά στην εκπαίδευση αποκτώντας τα εφόδια που χρειάζονται για την ανάπτυξή τους ως ευφυείς και δημιουργικοί άνθρωποι χρήσιμοι για την κοινωνία.

Ms Patricia Vlachopanou BSc, MSc, PhD, CPsychol, AFBPsS

Image by <a href="http://<a href="https://www.freepik.com/free-photo/mother-teenage-daughter-having-arguument_19086011.htm#query=puberty&position=24&from_view=search&track=sph">Image by rawpixel.comfreepik