Η συγκέντρωση στο διάβασμα είναι μια από τις βασικές δεξιότητες που καθορίζουν την ακαδημαϊκή επιτυχία ενός παιδιού. Όταν ένα παιδί δυσκολεύεται να μείνει συγκεντρωμένο, οι επιδόσεις του μειώνονται, η αυτοεκτίμησή του επηρεάζεται και η καθημερινότητα γίνεται πρόκληση τόσο για το ίδιο όσο και για τους γονείς ή τους δασκάλους του.
Αν αντιμετωπίζετε μια τέτοια κατάσταση, δεν είστε μόνοι. Παρακάτω θα βρείτε ένα πρακτικό και σφαιρικό οδηγό με αιτίες, τρόπους παρέμβασης και καθημερινές στρατηγικές για να υποστηρίξετε αποτελεσματικά ένα παιδί με δυσκολίες συγκέντρωσης.
Γιατί το παιδί δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί;
Πριν ξεκινήσουμε με τις λύσεις, πρέπει να κατανοήσουμε τις πιθανές αιτίες. Μερικές από τις πιο συχνές περιλαμβάνουν:
- Αναπτυξιακά ζητήματα όπως ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας)
- Άγχος ή συναισθηματική φόρτιση
- Υπερβολική έκθεση σε οθόνες και μειωμένος ύπνος
- Μη δομημένο περιβάλλον διαβάσματος
- Δυσκολίες μάθησης όπως δυσλεξία, δυσορθογραφία ή προβλήματα ακουστικής επεξεργασίας
Να θυμάστε πως κάθε παιδί θέλει τη δική του προσέγγιση, έχει τους δικούς του ρυθμούς και τον δικό του τρόπο σκέψης και θα ήταν ωφέλιμο να ακολουθήσετε μια διαφοροποιημένη διδασκαλία με δεδομένα αυτά τα κριτήρια. Αν υποπτεύεστε κάποια αναπτυξιακή ή μαθησιακή δυσκολία, καλό είναι να ζητήσετε επαγγελματική αξιολόγηση από ειδικούς (λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, παιδοψυχολόγο). Σημαντικό θα ήταν να εντοπίσετε το πρόβλημα από νωρίς και να επιλέξετε ιδιαίτερα μαθήματα στο Δημοτικό.
Πρακτικές στρατηγικές για το σπίτι
1. Δημιουργήστε ένα σταθερό περιβάλλον μελέτης
Το παιδί χρειάζεται ένα ήσυχο, τακτοποιημένο και προβλέψιμο μέρος για να διαβάζει κάθε μέρα. Αποφύγετε την τηλεόραση, τον θόρυβο, ακόμα και τη μουσική με στίχους.
Παράδειγμα: Η Μαρία (8 ετών) δυσκολευόταν να ξεκινήσει το διάβασμα. Αφού η μητέρα της της έφτιαξε μια “γωνιά μελέτης” με μικρά ράφια και καθημερινό πρόγραμμα, άρχισε να συγκεντρώνεται πολύ καλύτερα.
2. Σπάστε τη μελέτη σε μικρά κομμάτια
Η συνεχόμενη μελέτη κουράζει. Αντί να διαβάζει μία ώρα χωρίς διάλειμμα, δοκιμάστε 20 λεπτά μελέτη + 5 λεπτά διάλειμμα.
-Χρησιμοποιήστε την τεχνική Pomodoro – χρονόμετρο 25 λεπτών, διάλειμμα 5 λεπτών.
3. Χρησιμοποιήστε οπτικά βοηθήματα και checklists
Τα παιδιά που δυσκολεύονται να οργανώσουν τη σκέψη τους, επωφελούνται από απλά βήματα σε χαρτί, εικόνες ή χρώματα.
Φτιάξτε μαζί μια λίστα:
☐ Διαβάζω ιστορία
☐ Κάνω ασκήσεις μαθηματικών
☐ Επαναλαμβάνω με κάρτες
4. Ενισχύστε τη θετική συμπεριφορά με ενίσχυση
Η ενίσχυση είναι σημαντική. Δώστε προσοχή στη συμπεριφορά που θέλετε να ενισχύσετε (π.χ. “Είδες πόσο καλά συγκεντρώθηκες σήμερα!”).
Αποφύγετε το να εστιάζετε μόνο στο “πάλι δεν πρόσεξες”.
5. Δώστε στο παιδί την ευθύνη του χρόνου του
Παιδιά με χαμηλή συγκέντρωση νιώθουν συχνά ότι δεν ελέγχουν τον χρόνο τους. Δώστε τους επιλογές:
“Θες να ξεκινήσεις πρώτα μαθηματικά ή ορθογραφία;”
Τι μπορεί να κάνει ο/η δάσκαλος/α
Οι δάσκαλοι παίζουν καθοριστικό ρόλο και μπορείτε να βρείτε τον κατάλληλο για το παιδί σας στο Teacherwise.gr άμεσα. Αν είστε εκπαιδευτικός, μερικά απλά αλλά κρίσιμα βήματα είναι:
- Βάλτε το παιδί κοντά στον πίνακα, μακριά από παράθυρα ή πηγές διάσπασης.
- Χρησιμοποιήστε δομημένες οδηγίες και απλές προτάσεις.
- Ενισχύστε με χειρονομίες, χρώματα ή κινήσεις.
- Επιβραβεύστε τη μικρή πρόοδο, όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα.
Παράδειγμα: Ο δάσκαλος του Νίκου παρατήρησε ότι δυσκολεύεται να ξεκινήσει εργασίες. Άρχισε να του δίνει προφορικές υπενθυμίσεις πριν τη γραπτή εργασία και μείωσε το άγχος του.
Πότε η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει
Εφαρμογές με χρονόμετρα, διαδραστικά κουίζ και ήπιες ειδοποιήσεις μπορούν να υποστηρίξουν τη συγκέντρωση:
- Forest App – Κρατά το παιδί μακριά από οθόνες όσο “φυτεύει ένα δέντρο” με κάθε κύκλο συγκέντρωσης.
- Quizlet ή Kahoot! – Για επανάληψη με πιο διασκεδαστικό τρόπο.
Τι να θυμάστε
– Κάθε παιδί είναι διαφορετικό.
– Η συγκέντρωση είναι δεξιότητα που μαθαίνεται με πρακτική.
– Η υποστήριξή σας κάνει τεράστια διαφορά.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
1. Πότε πρέπει να ανησυχήσω για τις δυσκολίες συγκέντρωσης του παιδιού μου;
Αν οι δυσκολίες επηρεάζουν σημαντικά τη σχολική απόδοση, τις σχέσεις ή την καθημερινή ζωή του παιδιού, καλό είναι να ζητήσετε τη γνώμη ειδικού (παιδοψυχολόγου ή αναπτυξιακού παιδιάτρου).
2. Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει τη συγκέντρωση;
Ναι, μια ισορροπημένη διατροφή με σωστή ενυδάτωση και περιορισμό ζάχαρης βοηθά στη βελτίωση της συγκέντρωσης και της ενέργειας.
3. Πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος για τη συγκέντρωση;
Ο επαρκής και ποιοτικός ύπνος είναι απαραίτητος για τη μνήμη, την προσοχή και τη γενικότερη γνωστική λειτουργία.
4. Ποια είναι τα βασικά σημάδια της ΔΕΠ-Υ στα παιδιά;
Συχνά περιλαμβάνουν δυσκολία να μείνουν ήσυχα, να οργανώσουν εργασίες, να ακολουθήσουν οδηγίες και υπερκινητικότητα.
5. Τι ρόλο παίζει η τεχνολογία στην υποστήριξη της συγκέντρωσης;
Εφαρμογές και ψηφιακά εργαλεία που ενισχύουν την οργάνωση, τον χρονισμό και την επανάληψη μπορούν να γίνουν σύμμαχοι στη μελέτη.
Η αντιμετώπιση των δυσκολιών συγκέντρωσης στο διάβασμα δεν είναι απλή υπόθεση – αλλά με συνέπεια, ενσυναίσθηση και κατάλληλες στρατηγικές, τα παιδιά μπορούν να κάνουν σημαντική πρόοδο. Είτε είστε γονιός είτε δάσκαλος, έχετε τη δυνατότητα να δημιουργήσετε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που βοηθά το παιδί να αναπτύξει τη συγκέντρωσή του και -κυρίως – την αυτοπεποίθησή του.
